شناسایی و بررسی پایدای qtlهای کنترل کننده تحمل به شوری و عملکرد دانه گندم نان

این پژوهش به منظور شناسایی qtlهای کنترل کننده ی تحمل به شوری و بررسی آثار متقابل ژنوتیپ در محیط برای عملکرد دانه 76 اینبرد لاین نوترکیب حاصل از تلاقی دو رقم گندم روشن و سوپرهد در 4 محیط ( چهار سال زراعی در کرمان و یزد) در سالهای 1391- 1388 صورت گرفت. بر اساس ارزیابی 21 صفت فنوتیپی و به کارگیری 351 نشانگر دارت چند شکل بین دو والد در جمعیت، 19 گروه لینکاژی تشکیل گردید. برای 12 صفت مورد بررسی 19 qtl با lod بیش از 5/2 شناسایی شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای عملکرد دانه در هکتار تفاوت های ژنتیکی بسیار زیادی بین لاین ها نشان داد. اینبرلاین های 294، 25 و 190 با 32/2، 84/1 و 76/1 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد بودند. شاخص های مختلف پایداری شامل معیارهای رگرسیون ابرهارت و راسل اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا و ammi مقایسه شدند و لاین های برتر بر مبنای هر روش تعیین گردید. تجزیه پایداری عملکرد دانه براساس پارامتر های روش ابرهارت و راسل ( ضریب رگرسیون خطی و میانگین مربعات انحراف از رگرسیون) نشان داد که لاین های 9، 320 و 370 با عملکرد بالاتر از میانگین و ضریب رگرسیون خطی نزدیک به یک واجد سازگاری عمومی مطلوب هستند. و بر مبنای پارامتر دوم روش ابرهارت و راسل در بین لاین های پر محصول لاین های 34 و 161 با کمترین انحراف از خط رگرسیون پایدارترین لاین ها تشخیص داده شد. ارزیابی واکنش لاین ها بر مبنای اکووالانس ریک و واریانس پایداری شوکلا گروه بندی یکسانی از پایداری لاین ها ارائه داد. از بین لاین های پر محصول، 18 و 34 به عنوان پایدارترین لاین ها بودند و از بین این دو لاین، لاین 34 به دلیل سهم کمتر در اثر متقابل ژنوتیپ در محیط پایداری بیشتری نشان داد. روش ammi و تجزیه ی توأم آثار افزایشی جمع پذیر (تجزیه واریانس) و آثار متقابل ضرب پذیر ( تجزیه ی مولفه های اصلی) نشان داد که آثار تیمار، مدل، ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل g×e بسیار معنی دار هستند. بر مبنای بای پلات اولین مولفه ی اصلی و میانگین عملکرد ، لاین های 370، 67، 63، 291، 166، 33 و 47 پایدار ترین واکنش را نشان دادند و لاین63 کمترین ipc1 را داشت. و لاین های 264، 205، 53، 294، 32 و 117 ناپایدار بودند. بر اساس بای پلات حاصل از ipc2 و میانگین، لاین 22 پایدارترین بود و لاین های 54، 36، 322، 166، 309 و 250 سازگای خصوصی نشان دادند.